12
تیر
شهرستان طارم یکی از 8 شهرستان استان زنجان است. نام طارم با زیتون گره خورده است. اگر به ارتفاعات طارم بروید و سرتان را بچرخانید بیشتر از هر چیز، انبوه درختان زیتون دورتا دور شهر توجه شما را جلب می کند. آب و هوای خاص این منطقه باعث شده طارم بهترین نقطه ایران برای پرورش زیتون گوشتی باشد. تازه ترین کشفیات باستان شناسانه از قدمت 2 هزار ساله کشت زیتوت در این منطقه حکایت دارد. ناصر خسرو هم در سفرنامه خود از کشت زیتون در منطقه طارم سخن گفته است.
آب و هوای این منطقه برای کشت سایر محصولات کشاورزی نیز مناسب است و همین مساله باعث شده شغل بیش از 90 درصد مردم شهرستان، کشاورزی باشد. بیشتر کشاورزان طارم کشت زیتون را در دستور کار دارند یا در صورت اهتمام به سایر کشت ها، باز هم تعداد قابل توجهی درخت زیتون در اختیار دارند.
گیلوان یکی از دو دهستان شهرستان طارم است که هزار خانواده با جمعیت 2 هزار 800 نفر در آن ساکن هستند. در دهستان گیلوان خانه ها و کارگاه های خانگی بسیاری را می توان یافت که در آن ها زیتون پرورده، کنسرو زیتون و ترشی زیتون تولید می شود. در حالی که طارم قطب مهم تولید زیتون با کیفیت و اعلا در کشور است، گیلوان نیز به قطب تولید زیتون پرورده تبدیل شده است.
علیرضا چراغلی معتقد است که ظرفیت فرآوری زیتون در شهرستان طارم به قدری بالاست که حداقل 100 کارخانه صنعتی تولید زیتون پرورده باید در این شهرستان تاسیس شود و در این صورت طارم خواهد توانست نیاز داخلی کشور به زیتون پرورده را تامین کند.
کشاورزان گیلوانی سالانه 300 تن زیتون تولید می کنند که 108 تن آن به زیتون پرورده تبدیل می شود و 90 تن از زیتون های فرآوری شده به خارج از کشور صادر می شود. هم اکنون 20 کارگاه فرآوری زیتون در این دهستان مشغول به فعالیت است و در این کارگاه ها برای 80 نفر اشتغالزایی شده است.
شهرستان طارم تا پیش از سال 1379، فقط هزار و 200 هکتار باغ پراکنده زیتون داشت اما بعد از اجرای طرح توسعه زیتون حالا میزان باغات زیتون آن به 20 هزار هکتار رسیده و به همین دلیل در کشور مقام اول سطح زیر کشت زیتون و مقام اول تولید این محصول را داراست. اما با وجود اجرایی شدن این طرح توسعه، هنوز میزان زیتون تولید شده در شهرستان طارم نمی تواند مصرف داخلی کشور را پاسخگو باشد.
خام فروشی و عمده فروشی زیتون سود زیادی ندارد
طی سالهای گذشته اکثر کشاورزان طارمی بعد از برداشت محصول، زیتون را به صورت عمده می فروختند اما واقعیت های بازار اخیرا این روند را دگرگون کرده است. مهمترین واقعیت بازار زیتون این است که خام و عمده فروشی زیتون، هرگز کشاورزان را به حقوقشان نمی رساند و این شیوه از فروش از بازگرداندن سود واقعی زحمات کشاورزان ناتوان است.
در سالهای اخیر با پدید آمدن روشهای نوین در فرآوری زیتون در مناطق زیتون خیز کشور، این صنعت گسترش یافته و موجب شده زیتون از نظر تجاری به ارزش واقعی خود نزدیک شود. استفاده از صنایع تبدیلی برای فرآوری زیتون، عرضه این محصول را به بازارهای مصرف با رونق بیشتری مواجه کرده است. علاوه بر تولید روغن زیتون که همچنان رونق اقتصادی خود را در بازارهای جهانی حفظ کرده، تولید انواع زیتون پرورده می تواند بازارهای مصرف جدیدی را در داخل و خارج از کشور به خود اختصاص دهد. در شرایطی که سود حاصل از خام فروشی زیتون برای کشاورزان فقط چند صد تومان است، فرآوری این محصول می تواند سود حاصله را تا چندین هزار تومان افزایش دهد.